In een dramatische escalatie van de spanningen is Californië een brandpunt geworden in het nationale debat over handhaving van immigratie, met protesten die woeden door Los Angeles als reactie op de agressieve invallen van de Immigratie- en Douanediensten (ICE). President Donald Trump, die zijn harde standpunt over immigratie verder versterkt, heeft op 8 juni 2025 2.000 troepen van de Nationale Garde van Californië naar de stad gestuurd, ondanks de duidelijke bezwaren van gouverneur Gavin Newsom, die deze zet omschreef als “opzettelijk provocerend” en een “ernstige schending van de staatssoevereiniteit.” Deze ongekende federale actie heeft een storm van kritiek ontketend, juridische vragen doen rijzen en de kloof tussen de staat en de federale leiding verdiept, terwijl demonstranten in de straten in botsing komen met de wetshandhaving.
De onrust begon op 7 juni 2025, na een reeks grootschalige ICE-operaties in Los Angeles County, gericht op gebieden zoals het modekwartier en een Home Depot in Paramount, een bekende plek voor het inhuren van dagloners. Volgens het Department of Homeland Security heeft ICE meer dan 150 undocumented immigrants gearresteerd tijdens de eerste actie, met een totaal van meer dan 100 arrestaties in de loop van een week, waarbij sommige betrokken personen eerder criminele dossiers hadden, hoewel anderen legaal in het land waren. Demonstranten, velen met Mexicaanse vlaggen en roepend “ICE weg uit L.A.!” trokken de straat op, en hekelen wat zij beschouwen als willekeurige en terreuriserende tactieken. Er ontstonden confrontaties in Paramount en Compton, waar demonstranten een auto in brand staken, betonnen projectielen gooiden, en geconfronteerd werden met traangas, flitsgranaten en rubberen kogels van de politie, waaronder het Los Angeles Sheriff’s Department en grenspatrouilleagenten. De politie van Los Angeles (LAPD) meldde 39 arrestaties in het weekend, waarbij chef Jim McDonnell opmerkte dat de protesten “uit de hand waren gelopen,” hoewel hij volhield dat de LAPD binnen 38 minuten reageerde ondanks verkeers- en menigteproblemen.
Op zaterdag 8 juni 2025 ondertekende president Trump een presidentieel memorandum, waarbij hij Titel 10 van de Amerikaanse wetgeving inriep om 2.000 troepen van de Nationale Garde van Californië in te zetten, en sprak over “incidenten van geweld en wanorde” als een “vorm van rebellie” tegen de federale autoriteit. Het Witte Huis, via perssecretaris Karoline Leavitt, rechtvaardigde de inzet door te claimen dat “gewelddadige menigten” ICE-agenten aanvielen en dat de “slappe Democratische leiders” van Californië faalden in het beschermen van burgers. De troepen arriveerden op zondag en werden gestationeerd rond federale gebouwen en detentiecentra, hoewel ze over het algemeen afstand hielden van directe confrontaties met demonstranten. Dit is een zeldzaam geval waarin een president de autoriteit van een gouverneur negeert om de Nationale Garde van de staat in te zetten, een stap die sinds 1965 niet meer is gezien, toen president Lyndon B. Johnson troepen stuurde om burgerrechtenmarchers in Alabama te beschermen, aldus het Brennan Center for Justice.
Gouverneur Newsom, een Democraat, verzette zich fel tegen de inzet, noemde het “onwettig en immoreel” en kondigde op 9 juni 2025 aan dat Californië de Trump-administratie zou aanklagen. “Trump stuurt 2.000 troepen van de Nationale Garde naar LA County—niet om een onvervulde behoefte te vervullen, maar om een crisis te creëren,” poste Newsom op X, en drong er bij demonstranten op aan “vredig te blijven” en hen “geen spektakel te geven.” Hij stelde dat de lokale autoriteiten, waaronder de LAPD en de California Highway Patrol, de situatie onder controle hadden, een bewering die werd ondersteund door de burgemeester van Los Angeles, Karen Bass, die de federale actie een provocatie noemde om “de spanningen te verhogen.” Het kantoor van de gouverneur benadrukte de California Values Act (SB 54), een sanctiewet die lokale wetshandhavers verbiedt om ICE te helpen, waarmee de toewijding van de staat aan het beschermen van immigranten wordt onderstreept. De rechtszaak van de gouverneur betwist de federalisering als een schending van de staatssoevereiniteit, een debat dat nu de grenzen van Titel 10 en de Posse Comitatus Act, die federale troepen beperkt in binnenlandse wetshandhaving, zal testen.
De inzet heeft reacties opgedeeld langs partijgrenzen. Republikeinen zoals vertegenwoordiger Darrell Issa bekritiseerden Newsom en Bass, en beweerden dat zij “Los Angeles in brand lieten” en sanctiebeleid verdedigden dat ICE tegenwerkt. Vice-president JD Vance en senior adviseur Stephen Miller bestempelden de protesten als een “gewelddadige opstand,” waarmee ze het narratief van Trump versterkten. Ondertussen veroordeelden Democraten, waaronder vertegenwoordiger Nanette Barragán en voormalig vice-president Kamala Harris, de actie als een angstzaaiende tactiek om “paniek en verdeeldheid te verspreiden.” Demonstranten, georganiseerd door groepen zoals de Party for Socialism and Liberation, verzamelden zich op 9 juni 2025 bij het stadhuis en hekelen de acties van ICE als een “autoritaire aanval” op immigrantengemeenschappen die cruciaal zijn voor de economie van Californië.
Deze confrontatie is meer dan een lokale schermutseling—het is een microkosmos van Trump’s agressieve immigratiebeleid in zijn tweede termijn, gericht op het deporteren van duizenden per dag en het uitbreiden van de detentiecapaciteit van ICE naar 100.000. De zware reactie loopt het risico om een staat te vervreemden waar Hispanic en buitenlandse inwoners een aanzienlijke demografie vormen, volgens censusgegevens. Terwijl Trump’s aanhangers dit zien als beslissende wetshandhaving, beweren critici dat het een roekeloze overreach is, die de spanningen aanwakkert en het vertrouwen ondermijnt. Nu de protesten doorgaan en juridische strijd zich aandient, staat Californië op het epicentrum van een bepalende nationale strijd—een strijd waarin de machtsbalans, mensenrechten en democratische normen op het spel staan.
